Lần đọc: 2945
– Số an sinh xã hội – Social security number (SSN) – có vai trò cực kỳ quan trọng tại Mỹ.
– Nó dùng để làm cực kỳ nhiều việc, từ đi vay ngân hàng đến lĩnh lương hưu hay mở tài khoản điện thoại trả sau….
– Đi kèm với đó là khả năng bị đánh cắp thông tin khi bạn để lộ số an sinh của mình cho người khác.
SỐ AN SINH XÃ HỘI – SSN LÀ GÌ?
Mục đích ban đầu của nó là nhằm để theo dõi việc đóng góp của mỗi công dân vào quỹ bảo hiểm xã hội cũng như là căn cứ để xác định quyền lợi từ việc tham gia bảo hiểm của họ. Nếu xét về vai trò này thì Thẻ an sinh xã hội của Mỹ cũng chỉ tương đương với Sổ bảo hiểm xã hội của Việt Nam.
Số an sinh xã hội được in trên Thẻ an sinh xã hội và gồm có 9 số, cũng bằng với số chữ số trên Chứng minh nhân dân tại Việt nam, các số này phân chia làm các nhóm như sau:
AAA-GG-SSSS
– 3 chữ số đầu (Area): trước đây là để định danh vùng địa lý (bang) mà số an sinh này được cấp, tuy nhiên vào năm 2011 quy tắc này đã bị bãi bỏ, từ sau đó 3 chữ số này hoàn toàn được cấp ngẫu nhiên, không phân biệt bang, vùng.
– 2 chữ số giữa (Group): số nhóm, gần như không có nhiều ý nghĩa
– 4 chữ số cuối (Serial number): là số thứ tự, ví dụ hai anh em sinh đôi sẽ có số thứ tự ngay liền kề.
Điểm thú vị là trên thẻ an sinh không có hình ảnh hoặc dấu vân tay nhận diện của công dân như trên CMND của Việt nam.
Mỗi cá nhân sinh ra được khai sinh thì sẽ được ngầm cấp một số an sinh xã hội, khi cá nhân đó có nhu cầu thì con số đó đã sẵn sàng. Số an sinh này cũng là duy nhất, độc nhất với từng cá nhân, mỗi một số an sinh khi được cấp sẽ không bị thu hồi về kho số cho dù người đó chết. Theo thống kê, hiện nay dân số Mỹ là hơn 300 triệu dân, cộng với số đã cấp từ 1935 đến nay thì ½ kho số đã dùng hết, số lượng còn lại còn đủ dùng thêm vài chục năm nữa.
THẺ AN SINH XÃ HỘI DÙNG ĐỂ LÀM GÌ?
Như đã nói ở trên, mục đích ban đầu của thẻ an sinh hoàn toàn không phải dùng để định danh mà chỉ là để xác định quyền lợi của công dân đóng bảo hiểm, tuy nhiên sau này vì tính chính danh của nó mà thẻ an sinh được dùng vào rất nhiều các mục đích khác. Một số ví dụ có thể kể đến như: cấp Giấy phép lái xe, làm Hộ chiếu, làm thẻ Bảo hiểm y tế, mở tài khoản ngân hàng, cấp mã số thuế thu nhập cá nhân, vay mượn cá nhân…. Tức là về bản chất, vô tình nó được coi như có đầy đủ chức năng của một loại giấy tờ định danh của chính phủ đối với công dân của mình, cũng như là căn cứ để các giao dịch dân sự được hình thành.
– Đối với chính phủ: thẻ an sinh dùng để theo dõi mọi giao dịch của công dân với chính phủ, bao gồm: tên tuổi, địa chỉ nguyên quán; việc thực hiện nghĩa vụ thuế; hưởng quyền lợi từ chính sách an sinh và phúc lợi xã hội (mọi khoản tiền của các chương trình này đều chỉ được cấp khi bạn có số thẻ an sinh trong tay); tình trạng hôn nhân; lịch sử làm việc (giống như Sổ BHXH ở VN có lưu lại quá trình làm việc và đóng bảo hiểm của bạn thì Thẻ an sinh cũng giống như thế); theo dõi lịch sử phạm tội (nếu có) và vi phạm pháp luật (không giới hạn ở những người sinh ra ở Mỹ mà bao gồm bất kỳ ai nhập cư đến Mỹ). Bạn có thể tưởng tượng gộp các loại giấy tờ: Chứng minh nhân dân, Sổ bảo hiểm xã hội, Thẻ y tế, Mã số thuế ở Việt nam vào làm một thì bạn sẽ có Thẻ an sinh xã hội.
– Đối với dân sự: vì những mục đích kể trên, bạn có thể thấy Thẻ an sinh chứa rất nhiều thông tin của mỗi cá nhân, về một góc độ nào đó thì đấy chính là “điểm tín dụng” của mỗi công dân, vì thế các giao dịch dân sự, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính sẽ căn cứ vào đó để đánh giá. Từ các ngân hàng cho vay đến doanh nghiệp tuyển dụng hay trường bạn theo học đều sẽ yêu cầu số an sinh như là yêu cầu đầu tiên để xác lập quan hệ với bạn.
NẾU TIỆN NHƯ VẬY THÌ THẺ AN SINH CHẮC THẤY Ở KHẮP NƠI TRONG CÁC GIAO DỊCH HÀNG NGÀY CHĂNG?
Không hề! Tuy có rất nhiều mục đích sử dụng và cách sử dụng cực kỳ đa dạng nhưng nếu đi ra ngoài bạn sẽ không thể thấy bất kỳ chiếc Thẻ an sinh xã hội nào tại Mỹ, bởi vì đó là một trong những bí mật cần được bảo vệ nhất đối với mỗi công dân Mỹ. Điều này mới nghe sẽ cảm giác trái ngược với Việt nam, khi chúng ta có thể cấp bản sao chứng minh thư hoặc số CMND cho bất kỳ ai. Nguyên nhân của việc này, trớ trêu thay lại xuất phát từ việc thẻ an sinh có thể sử dụng cực kỳ dễ dàng tại Mỹ.
Thật vậy, vì mục đích ban đầu không phải là để định danh, do đó trong hầu hết các giao dịch dân sự bạn không cần phải xuất trình Thẻ an sinh gốc hoặc bản sao để chứng minh chính chủ, thậm chí muốn chứng minh cũng không được vì trên thẻ không có ảnh và dấu hiệu nhận biết như vân tay, nốt ruồi để đối chiếu, do đó chỉ cần tên tuổi, địa chỉ, số an sinh xã hội là bạn (hoặc kẻ gian) có thể làm cực kỳ nhiều điều.
Theo thống kê, hàng năm có đến hàng tỷ đô la bị mất mát do tình trạng ăn cắp thông tin nhận dạng cá nhân – “identify theft”, Sở An sinh xã hội phải thành lập một cơ quan chuyên trách để giải quyết việc các công dân bị đánh cắp số thẻ an sinh và bị lợi dụng để tư lợi, một số ngân hàng lớn cũng phải thành lập các bộ phận tương tự vì tình trạng này ngày càng gia tăng.
SAU ĐÂY LÀ CÁC VÍ DỤ MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP CÓ THỂ BỊ KẺ GIAN LỢI DỤNG:
Hacker có thể mở tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng cũng như vay tiền dưới tên bạn
Việc mở một tài khoản ngân hàng ở Mỹ thực ra rất đơn giản, đa số các ngân hàng chỉ yêu cầu bạn cung cấp các thông tin cơ bản như: tên tuổi, địa chỉ, số thẻ an sinh xã hội và Bingo!!! Bạn đã có một tài khoản ngân hàng, hơn thế nữa, tài khoản này được kế thừa lịch sử điểm tín dụng gắn liền với thẻ an sinh của bạn, nếu bạn có một lịch sử tín dụng tốt, bạn sẽ được ngân hàng ưu đãi với lãi suất thấp, hạn mức vay lớn, được xếp hạng khách VIP…. Tuy nhiên nên nhớ hacker cũng sẽ làm được như thế, chúng chỉ cần mở tài khoản dưới tên bạn và mọi hóa đơn thanh toán sẽ do bạn gánh chịu.
Để đề phòng, bạn có thể phát hiện ra mình bị ăn cắp thông tin bằng cách kiểm tra lịch sử tín dụng của mình, 3 tổ chức tín dụng lớn ở Mỹ đều cung cấp dịch vụ cho phép bạn kiểm tra lịch sử của mình nhằm phát hiện sớm và khiếu nại với tổ chức tín dụng, mỗi cá nhân được phép kiểm tra miễn phí mỗi một năm một lần.
Mua sim điện thoại trả sau dưới tên bạn
Tương tự như tài khoản ngân hàng, hacker cũng có thể mua sim và mở một tài khoản điện thoại trả sau dưới tên bạn, chỉ đến khi bạn nhận được hóa đơn thanh toán thì mới nhận ra mọi việc, và chỉ có Chúa mới biết được hacker dùng sim điện thoại dưới tên bạn để làm gì.
Sử dụng số thẻ an sinh xã hội để yêu cầu hoàn thuế của bạn
Nghe tương đối lạ đối với chúng ta, tuy nhiên tại Mỹ và các nước phát triển khác, hàng năm mỗi cá nhân được nhận lại một khoản hoàn thuế với những chi tiêu trong năm, và lợi dụng việc lấy được thông tin từ Thẻ an sinh, hacker có thể đi trước một bước và cuỗm hết số tiền này trước khi bạn nghĩ đến.
Theo thống kê vào năm 2017, có hàng trăm tỷ đô tiền hoàn thuế mà ngân sách liên bang trả lại cho các cá nhân, trung bình mỗi cá nhân có khoảng 2.770$ hoàn thuế hàng năm kèm theo điều kiện hưởng không quá khó thì hacker cũng không từ chối số tiền từ trên trời rơi xuống này.
Cấp giấy phép lái xe mới dưới tên bạn
Sẽ khó khăn hơn cho hacker nhưng cũng không phải quá khó nếu chúng muốn cấp một giấy phép lái xe mới dưới tên bạn, tất cả điều chúng cần làm là thực hiện đầy đủ trình tự một cuộc thi lái xe: thi viết, lái thực hành đồng thời cung cấp đầy đủ, tên họ, địa chỉ và số thẻ An sinh. Nên nhớ, giấy phép lái xe nằm trong số những giấy tờ định dạng hàng đầu ở Mỹ, khi nó có thể dùng để chứng minh quyền công dân của bạn và có hiệu lực trong hầu hết các hoạt động dân sự tại Mỹ.
Lĩnh hộ bạn các khoản trợ cấp an sinh và phúc lợi xã hội
Đương nhiên với mục đích chính của thẻ An sinh xã hội là để phục vụ cho hệ thống An sinh và Phúc lợi xã hội thì không khó khăn gì cho hacker khi chúng muốn chiếm đoạt số tiền này của bạn. Bạn sẽ ngạc nhiên phát hiện ra khi mình đến tuổi nghỉ hưu và bỗng dưng được thông báo bạn đã lĩnh lương hưu từ trước đó vài năm.
Nghiêm trọng nhất, hacker bán thông tin của bạn cho giới tội phạm và mỗi khi phạm tội chúng lại khai ra số thẻ an sinh của bạn
Đây thật sự là ác mộng mà bạn chắc chắn không hề muốn dính dáng tới, thậm chí mọi việc còn trở nên tồi tệ hơn khi chúng phạm tội và bạn bị kết tội vắng mặt. Bạn sẽ phải mất vô số thời gian để giải trình với cơ quan điều tra và mất thời gian không đáng có để minh oan cho chính mình.
Thẻ an sinh xã hội quan trọng và nhạy cảm như vậy thì phải làm sao? cất vào két chăng?
Đúng vậy, thẻ An sinh luôn là thứ được khuyến cáo là mỗi công dân nên cất nó két sắt và không được để lộ cho bất kỳ ai, kể cả người thân, ngoại trừ trường hợp cần xuất trình cho cơ quan công quyền. Không chỉ thế, mỗi người còn phải đề phòng với các cuộc tấn công chủ động để lấy thông tin thẻ An sinh như giả làm cơ quan công quyền gọi điện yêu cầu cung cấp thông tin hoặc tương tự với email giả. Để chủ động hơn, mọi người có thể lập tài khoản trên trang web của Sở An sinh xã hội nhằm theo dõi lịch sử hoạt động và phát hiện sớm những hoạt động lợi dụng tính danh của bạn để thông báo cho cơ quan chức năng.
Từ một loại giấy tờ của Sở An sinh xã hội, ngày nay Số an sinh xã hội càng ngày càng đóng vai trò lớn trong xã hội Mỹ, điểm thú vị là vai trò này không phải đến từ sự áp đặt của chính quyền mà được xã hội công nhận rộng rãi thông qua ưu điểm của nó. Các hoạt động xoay quanh nó dựa trên nhu cầu thực tế và sự tự nguyện của toàn xã hội, không giống với Trung quốc khi Hệ thống chấm điểm công dân là công cụ bắt buộc của Nhà nước và nhằm “cai trị” là chính. Trong khi đó ở Việt nam chúng ta vẫn còn quá sớm để bàn đến việc này.
